De vendeliers zijn de leden binnen het gilde die de zwaaivendels hanteren. Dit vendelen of vendelzwaaien wordt omschreven als: ‘het vendel zwaaiende weten te houden bij wedstrijd of demonstratie, naar overgeleverde historische gebruiken’.

De vendeliers zwaaien hun vendels namens alle gildebroeders van het gilde en onder bescherming van de patroonheilige van het gilde

Het vendelzwaaien wordt altijd door vele toeschouwers gewaardeerd en de vendelier met zijn zwaaivendel is vanzelfsprekend de trots van ieder gilde.

Bij het vendelen hebben de bewegingen van de vendeliers een bepaalde betekenis. Er wordt namelijk door vendeliers vaak het zogeheten vendelgebed uitgevoerd waarin een gevecht wordt uitgebeeld, de strijd tussen goed en kwaad. De uitvoering bestaat uit drie ronden en elke beweging heeft een bepaalde betekenis. Zo begint hij namelijk met het ronddraaien van het vendel boven het hoofd en dat betekent dat de strijd begint en dat hij sterk moet blijven in de strijd. Als hij vervolgens de hele tijd het vendel niet de grond heeft laten raken dan eindigt hij altijd met het op een speciale manier oprollen van het vendel, en hier wordt mee bedoeld dat de strijd voorbij is en dat hij heeft overwonnen.

Voor het spel van de vendeliers geldt het volgende:
V dat is VREDE
E dat is EENDRACHT
N dat is NOBLESSE
D dat is DISCIPLINE
E dat is EER
L dat is LACH en LEVEN

Geruime tijd hebben we hier in ons land te maken gehad met invloeden vanuit Spanje. Zo werd de in 1500 geboren Karel van Habsburg in 1515 ingehuldigd als heer van de Nederlanden. In 1516 volgde hij vervolgens zijn grootvader op als koning van Spanje, waardoor hij tevens in het bezit kwam van de Spaanse koloniën in Noord- en Zuid-Amerika. In 1519 volgde hij zijn andere grootvader op als keizer van het Duitse Rijk. Karel V werd hiermee de vorst van een rijk waar de zon nooit onderging. Karel V was de vorst die erin slaagde alle Nederlandse gewesten in handen te krijgen en de Nederlanden tot een eenheid samen te smeden. Onder Karel V lijkt er een gevoel van saamhorigheid gegroeid te zijn. In elk geval kregen deze gewesten toen de naam Nederlanden en werd de taal benoemd als Nederlands. In 1555 deed Karel V afstand van de regering over de Nederlanden en zijn zoon Philips II volgde hem op. Deze Philips II werd in 1556 ook Koning van Spanje en hij bleef dit tot 1598.

Reeds vanaf het begin van de 16e eeuw was de Spaanse militaire invloed in onze gewesten zeer groot en dit werd nog veel groter bij de komst van de Spaanse veldheer, de hertog van Alva, in 1567

In de zomer van 1566 vernielden de protestanten in West-Vlaanderen de heiligenbeelden in de katholieke kerken en dit voorbeeld werd op tal van plaatsen nagevolgd. Philips II, op de hoogte gesteld van de woelingen in de Nederlanden, besloot tot keiharde aanpak. Hij stuurde een betrouwbare generaal, de hertog van Alva, samen met een voor die tijd zeer groot leger van 10.000 van de beste Italiaanse en Spaanse huurtroepen, naar de Nederlanden.

De afmetingen van het zwaaivendel worden gesteld op 180 x 180 cm, exclusief de stokzoom. Deze maat is bindend voor wanneer men aan wedstrijden wil deelnemen. De voorgeschreven maat van het vendel is al een zekere waarborg dat het voorgeschreven gewicht van de stok en vendel zal worden bereikt. Een vendel (180 x 180 cm) zal, al naar gelang de stof, ongeveer 300-450 gram wegen, met lichtere stoffen is men voorzichtig. Een groot vendel bevordert het “gedragen” zwaaien, dat vanzelf al niet te vlug kan gebeuren. De afmetingen van de vendels voor de jeugd zijn 140 x 140 cm, exclusief de stokzoom.

De stok van het vendel moet van hout zijn (bijvoorbeeld eiken, grenen of ramin) en mag per se niet uit kunststof bestaan. Bovendien moet hij zo lang zijn, dat bij loodrechte stand van het vendel het diagonaal hangende vaandel de grond niet raakt. De lengte van de stok is dan in totaal 270 cm. De vendelstok voor de jeugdvendels moet in totaal 210 cm zijn. De stok mag in dikte trapsgewijs naar de top aflopen. De stok is meestal uit één stuk, maar kan ook met een buis in twee helften gemaakt worden. De stok met tegengewicht moet worden uitgebalanceerd (zie tekening handgreep).

Compleet zal stok en vendel met de boven omschreven maat 180 x 180 cm een gewicht hebben van ongeveer 4 kg. Voor de jeugdvendels, met een maat van 140 x 140 cm, zal het gewicht van stok en vendel ongeveer 2,5 kg zijn